Καλώς ορίσατε στο ελληνικό Φαρ Ουέστ
Σήμερα Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας, ο Χρήστος Κιούσης καταφεύγει στα γουέστερν τις αφελείς αυτές περιπέτειες της Άγριας Δύσης των οποίων το σενάριο τόσες πολλές ομοιότητες έχει κάποιες φορές με καθημερινές περιπέτειες εγγύτερων σε μας περιοχών.
Δεν
ξέρω πόσοι από σας φάγατε στη ζωή σας κόλλημα με τα γουέστερν. Εμείς οι
άνω των 40 που ζήσαμε την άνθιση του video club και της βιντεοκασέτας,
πρέπει να σας ομολογήσω ότι εντρυφήσαμε και στα καράτε και στα
γουέστερν και στις Εμμανουέλες κλπ κινηματογραφικά δημιουργήματα. Θα
προσπεράσω τα άλλα είδη ταινιών και θα μείνω λίγο παραπάνω στα
γουέστερν, στα κλασικά καουμπόικα με πρωταγωνιστές τύπου Τζων Γουέιν, Λι
Βαν Κλιφ, Κλιντ Ίστγουντ και άλλους τέτοιους ατσαλένιους ήρωες. Πολλά
απ’ αυτά είχαν πάνω κάτω το ίδιο κλισέ σενάριο, το οποίο αν
καλοκοιτάξεις, βρίσκεις κάποιες ομοιότητες με μια χώρα αυτού που θα
ονομάζαμε «σύγχρονου ανεπτυγμένου κόσμου». Πάμε λοιπόν.
Στην πόλη της αμερικάνικης άγριας δύσης κατοικούν βεβαίως οι ντόπιοι κάτοικοι, κατοικεί όμως και ο κύριος Σμιθ. Ο κύριος αυτός είναι αυτό που θα ονομάζαμε στην ορολογία της άγριας δύσης μεγαλογαιοκτήμονας. Με κάποιες όχι και τόσο διαφανείς μεθόδους, το σύνολο των εκτάσεων γύρω από την πόλη τού ανήκουν. Το αποτέλεσμα είναι η πόλη είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο, να δουλεύει γι αυτόν. Ο κύριος Σμιθ βέβαια είναι ένας σχετικά ανήσυχος επιχειρηματίας και κομματάκι μονοφαγάς. Αποφασίζει πέραν της εκμετάλλευσης της γης, να ιδρύσει και μια τράπεζα, όπου εκτός από τη συσσώρευση του δικού του πλούτου, μπορεί να δίνει και δάνεια στους κατοίκους της πόλης του, ώστε αυτοί να έχουν την ψευδαίσθηση, ότι μπορούν επίσης να επιχειρούν ανεξάρτητα.
Με την ανάπτυξη της πόλης γεννιούνται κι άλλες ανάγκες στους κατοίκους, όπως η επεξεργασία των καρπών της γης ή η μεταφορά των καρπών σε άλλες πόλεις, αυτό που θα λέγαμε η εμπορική επικοινωνία και εξωστρέφεια. Ο κύριος Σμιθ και η «Τράπεζα Σμιθ» αποφασίζουν λοιπόν να επενδύσουν χτίζοντας ένα μύλο, ας πούμε τον «Σμιθ Αλευρόμυλοι ΑΕ», κατασκευάζοντας ένα σιδηροδρομικό δίκτυο, το « Σμιθ Σιδηρόδρομοι Άγριας Δύσης ΑΕ» και χτίζοντας κι ένα τηλεγραφείο το «Σμιθ Επικοινωνίες ΑΕ». Όλες οι παραπάνω επιχειρήσεις όπως καταλαβαίνετε, γεννούν νέες θέσεις εργασίας, ο κύριος Σμιθ βρίσκεται στην ευχάριστη θέση, να μπορεί να προσλάβει τους γιούς και τις κόρες των μικροκαλλιεργητών της γης του, να απολαύσει της ευγνωμοσύνης όλων των οικογενειών της πόλης του.
Επενδύοντας περαιτέρω στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής του δραστηριότητας σε συνάφεια με την κοινωνική ζωή της πόλης, ο κύριος Σμιθ ανοίγει κι ένα σαλούν το «Σμιθ Μπαρ-Εστιατόριο», όπου σερβίρει το ξακουστό «Σμιθ Μπέρμπον» και οι θαμώνες μπορούν να καπνίσουν το περίφημο «Σμιθ Ταμπάκο». Η εταιρία «Σμιθ Διασκεδάσεις & Θεάματα» φροντίζει για την ψυχαγωγία των κατοίκων στο σαλούν, ενώ το καλοκαίρι λαμβάνουν χώρα υπαίθριες εκδηλώσεις κάτι σαν «Σμιθ Ροντέο» ας το ονομάσουμε, όπου τα άλογα του «Σμιθ Ιππόδρομοι ΑΕ» συναγωνίζονται μεταξύ τους έναντι αντιτίμου, που οι ντόπιοι κάτοικοι πρέπει να πληρώσουν στον κύριο Σμιθ για την διασκέδαση, που τους προσφέρει.
Ο κύριος Σμιθ διορατικός και οξυδερκής ων, ξέρει ότι δε θα αργήσει η στιγμή που το επιτυχημένο αυτό μοντέλο ανάπτυξης της πόλης του, θα τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας και που κάποιοι ίσως επίσης ισχυροί ενδιαφερθούν να ασχοληθούν με την επιχειρηματική δραστηριότητα στην πόλη του κυρίου Σμιθ. Αποφασίζει λοιπόν να ασχοληθεί λίγο σοβαρά με το θέμα θεσμική στελέχωση και οργάνωση της τοπικής κοινωνίας. Προσλαμβάνει έναν ρωμαλέο Σερίφη και τους βοηθούς του, διορίζει έναν μορφωμένο και σεβάσμιο κύριο ως τοπικό Δικαστή κι επειδή ο κύριος Σμιθ δεν μπορεί να σέρνεται κάθε τρεις και λίγο στην πόλη του εγκαταλείποντας το πολυτελές του ράντσο, ορίζει κι έναν άντρα με κύρος (αλλά όχι και πολύ κύρος) για Δήμαρχο της πόλης, ώστε να κανονίζει τα μικρά και καθημερινά. Είδατε περνώντας ο χρόνος, πόσοι άνθρωποι προσλαμβάνονται, μισθοδοτούνται και χρωστούν αιώνια ευγνωμοσύνη στον γενναιόδωρο και πρωτοπόρο κύριο Σμιθ;
Δυο από τις ελαχιστότατες προσωπικές αδυναμίες του κυρίου Σμιθ είναι η ματαιοδοξία, που κάθε μεγάλος άνδρας πρέπει να έχει και φυσικά οι γυναίκες. Το δεύτερο λύνεται σχετικά εύκολα μια που ο κύριος Σμιθ μη μπορώντας να ανοίξει απευθείας ένα πορνείο πολυτελείας, όπως θα ήθελε, είναι άνθρωπος Θεοσεβούμενος βλέπετε και κάθε Κυριακή πάει στην Εκκλησία, ιδρύει μια «θεατρική» σκηνή, την «Σμιθ Άρτος και Θεάματα ΑΕ», όπου ασχολείται ενίοτε προσωπικά με το κάστινγκ. Το χειροκρότημα στο τέλος της κάθε παράστασης ικανοποιεί εν μέρει τη ματαιοδοξία του, αλλά δυστυχώς εν μέρει γιατί πρέπει να το μοιράζεται με τις πρωταγωνίστριές του. Αποφασίζει λοιπόν την κίνηση ματ. Ιδρύει την τοπική εφημερίδα «Σμιθ Ανεξάρτητος Τύπος ΑΕ», που βασική της δουλειά είναι να θυμίζει στους κατοίκους της πόλης του κυρίου Σμιθ, πόσο τυχεροί είναι που ζουν στην πόλη του κυρίου Σμιθ, που εργάζονται στις επιχειρήσεις του κυρίου Σμιθ, που τα παιδιά τους γεννιούνται κι εργάζονται στην πόλη και στις επιχειρήσεις του κυρίου Σμιθ και πόσο όλοι οφείλουν την ευημερία τους στον ευεργέτη τους κύριο Σμιθ.
Το μόνο σύννεφο στο λαμπρό μέλλον του κυρίου Σμιθ και της πόλης του είναι η ίδια η απληστία του κυρίου Σμιθ, που γεννά την ανάγκη για συναλλαγές και με άλλες πόλεις, όπου πιθανώς ζουν και επιχειρούν μεγαλύτεροι Σμιθ από αυτόν, οι οποίοι ίσως θελήσουν να απλώσουν χέρι στο καλολαδωμένο δημιούργημα του μικρού κυρίου Σμιθ. Εκείνοι βλέπετε έχουν φτιάξει μεγαλύτερες τράπεζες, μεγαλύτερα σαλούν, μεγαλύτερους αλευρόμυλους, μεγαλύτερους σιδηρόδρομους, μεγαλύτερα θέατρα, μεγαλύτερες εφημερίδες, έχουν προβλέψει να δημιουργήσουν κοτζάμ Ομοσπονδιακές Κυβερνήσεις και να στελεχώσουν ένα φοβερό και τρομερό Ιππικό. Η κατάσταση χρειάζεται πολύ λεπτό και ειδικό χειρισμό. Ευτυχώς ο κύριος Σμιθ είναι πολύ έξυπνος, ξέρει ακριβώς που τον παίρνει να κάνει μαγκιές και που πρέπει να είναι από διαλλακτικός έως και υποτακτικός και είναι σίγουρος, ότι με τις κατάλληλες κινήσεις και ανταλλάγματα θα μπορεί εσαεί να διαχειρίζεται επ’ ωφελεία του τη μικρή του πόλη.
Ίσως κάποιοι από σας σκεφτούν, μα δεν υπάρχει κανείς να αμφισβητήσει το μονοπώλιο του κυρίου Σμιθ σε αυτή τη ρημάδα την πόλη; Δεν υπάρχουν νέοι, τίμιοι άνθρωποι που θέλουν και μπορούν να σηκώσουν κεφάλι, να αντισταθούν, να αγωνιστούν κόντρα στον κύριο Σμιθ; Κοιτάξτε, πέραν της μυθοπλασίας και των κινηματογραφικών ατσαλένιων ηρώων είναι ωραίο πράγμα ο αγώνας, αλλά ακόμα καλύτερη η αίσθηση ότι στο τέλος είσαι με τους νικητές. Ο κύριος Σμιθ είναι παλιός στο κουρμπέτι και ξέρει καλά, ότι όλοι έχουν την τιμή τους, επίδοξοι δημοσιογράφοι, νέοι επιχειρηματίες, μικροκαλλιεργητές και μικροπαραγωγοί. Στο κάτω κάτω προνόησε ο άνθρωπος κι έχει τον Σερίφη του, τον Δικαστή του, τον Δήμαρχό του, μα πάνω απ’ όλους την Τράπεζά του.
Στην πραγματικότητα ο κύριος Σμιθ έχει μόνο δυο κινδύνους. Ο ένας είναι να βρεθεί κανένας άλλος Σμιθ στο δρόμο του, κάποιος εξοστρακισμένος από το Ομοσπονδιακό Κράτος, που να έχει μαζέψει τίποτα καλόπαιδα λιποτάκτες του φοβερού Ιππικού κι έρθουν όλοι μαζί και του κατσικωθούν χαλώντας του την εύρυθμη λειτουργία της κουκλίστικης πόλης του διεκδικώντας μερίδιο. Ο άλλος φοβερός κίνδυνος είναι οι Ινδιάνοι, μια περίπτωση σχεδόν μυθική, τίποτα ιθαγενείς, που από κει που κρύβονταν για χρόνια σε μέρη άγνωστα, ελλοχεύει ο κίνδυνος να εμφανιστούν αλαλάζοντας και πάρει ο διάολος ό,τι έχτιζε επί χρόνια ο προνοητικός και οξυδερκής ευεργέτης των υπηκόων του κύριος Σμιθ. Αυτά τα δύο ενδεχόμενα κάνουν μερικά βράδια τον κύριο Σμιθ να κοιμάται πιο ανήσυχος, αλλά ευτυχώς αυτό συμβαίνει μόνο μερικά βράδια. Τα περισσότερα κοιμάται ανέμελος κι ευχαριστημένος με όσα η ζωή και η Άγρια Δύση απλόχερα του πρόσφεραν.
Το παραπάνω κείμενο είναι το μόνο σχόλιο, που έχω να κάνω σήμερα Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας, αφιερωμένο σε κάθε δημοσιογράφο που έχασε τη ζωή του ή τη δουλειά του σε εμπόλεμες ή μη περιοχές του πλανήτη.
http://www.gazzetta.gr/plus
Στην πόλη της αμερικάνικης άγριας δύσης κατοικούν βεβαίως οι ντόπιοι κάτοικοι, κατοικεί όμως και ο κύριος Σμιθ. Ο κύριος αυτός είναι αυτό που θα ονομάζαμε στην ορολογία της άγριας δύσης μεγαλογαιοκτήμονας. Με κάποιες όχι και τόσο διαφανείς μεθόδους, το σύνολο των εκτάσεων γύρω από την πόλη τού ανήκουν. Το αποτέλεσμα είναι η πόλη είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο, να δουλεύει γι αυτόν. Ο κύριος Σμιθ βέβαια είναι ένας σχετικά ανήσυχος επιχειρηματίας και κομματάκι μονοφαγάς. Αποφασίζει πέραν της εκμετάλλευσης της γης, να ιδρύσει και μια τράπεζα, όπου εκτός από τη συσσώρευση του δικού του πλούτου, μπορεί να δίνει και δάνεια στους κατοίκους της πόλης του, ώστε αυτοί να έχουν την ψευδαίσθηση, ότι μπορούν επίσης να επιχειρούν ανεξάρτητα.
Με την ανάπτυξη της πόλης γεννιούνται κι άλλες ανάγκες στους κατοίκους, όπως η επεξεργασία των καρπών της γης ή η μεταφορά των καρπών σε άλλες πόλεις, αυτό που θα λέγαμε η εμπορική επικοινωνία και εξωστρέφεια. Ο κύριος Σμιθ και η «Τράπεζα Σμιθ» αποφασίζουν λοιπόν να επενδύσουν χτίζοντας ένα μύλο, ας πούμε τον «Σμιθ Αλευρόμυλοι ΑΕ», κατασκευάζοντας ένα σιδηροδρομικό δίκτυο, το « Σμιθ Σιδηρόδρομοι Άγριας Δύσης ΑΕ» και χτίζοντας κι ένα τηλεγραφείο το «Σμιθ Επικοινωνίες ΑΕ». Όλες οι παραπάνω επιχειρήσεις όπως καταλαβαίνετε, γεννούν νέες θέσεις εργασίας, ο κύριος Σμιθ βρίσκεται στην ευχάριστη θέση, να μπορεί να προσλάβει τους γιούς και τις κόρες των μικροκαλλιεργητών της γης του, να απολαύσει της ευγνωμοσύνης όλων των οικογενειών της πόλης του.
Επενδύοντας περαιτέρω στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής του δραστηριότητας σε συνάφεια με την κοινωνική ζωή της πόλης, ο κύριος Σμιθ ανοίγει κι ένα σαλούν το «Σμιθ Μπαρ-Εστιατόριο», όπου σερβίρει το ξακουστό «Σμιθ Μπέρμπον» και οι θαμώνες μπορούν να καπνίσουν το περίφημο «Σμιθ Ταμπάκο». Η εταιρία «Σμιθ Διασκεδάσεις & Θεάματα» φροντίζει για την ψυχαγωγία των κατοίκων στο σαλούν, ενώ το καλοκαίρι λαμβάνουν χώρα υπαίθριες εκδηλώσεις κάτι σαν «Σμιθ Ροντέο» ας το ονομάσουμε, όπου τα άλογα του «Σμιθ Ιππόδρομοι ΑΕ» συναγωνίζονται μεταξύ τους έναντι αντιτίμου, που οι ντόπιοι κάτοικοι πρέπει να πληρώσουν στον κύριο Σμιθ για την διασκέδαση, που τους προσφέρει.
Ο κύριος Σμιθ διορατικός και οξυδερκής ων, ξέρει ότι δε θα αργήσει η στιγμή που το επιτυχημένο αυτό μοντέλο ανάπτυξης της πόλης του, θα τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας και που κάποιοι ίσως επίσης ισχυροί ενδιαφερθούν να ασχοληθούν με την επιχειρηματική δραστηριότητα στην πόλη του κυρίου Σμιθ. Αποφασίζει λοιπόν να ασχοληθεί λίγο σοβαρά με το θέμα θεσμική στελέχωση και οργάνωση της τοπικής κοινωνίας. Προσλαμβάνει έναν ρωμαλέο Σερίφη και τους βοηθούς του, διορίζει έναν μορφωμένο και σεβάσμιο κύριο ως τοπικό Δικαστή κι επειδή ο κύριος Σμιθ δεν μπορεί να σέρνεται κάθε τρεις και λίγο στην πόλη του εγκαταλείποντας το πολυτελές του ράντσο, ορίζει κι έναν άντρα με κύρος (αλλά όχι και πολύ κύρος) για Δήμαρχο της πόλης, ώστε να κανονίζει τα μικρά και καθημερινά. Είδατε περνώντας ο χρόνος, πόσοι άνθρωποι προσλαμβάνονται, μισθοδοτούνται και χρωστούν αιώνια ευγνωμοσύνη στον γενναιόδωρο και πρωτοπόρο κύριο Σμιθ;
Δυο από τις ελαχιστότατες προσωπικές αδυναμίες του κυρίου Σμιθ είναι η ματαιοδοξία, που κάθε μεγάλος άνδρας πρέπει να έχει και φυσικά οι γυναίκες. Το δεύτερο λύνεται σχετικά εύκολα μια που ο κύριος Σμιθ μη μπορώντας να ανοίξει απευθείας ένα πορνείο πολυτελείας, όπως θα ήθελε, είναι άνθρωπος Θεοσεβούμενος βλέπετε και κάθε Κυριακή πάει στην Εκκλησία, ιδρύει μια «θεατρική» σκηνή, την «Σμιθ Άρτος και Θεάματα ΑΕ», όπου ασχολείται ενίοτε προσωπικά με το κάστινγκ. Το χειροκρότημα στο τέλος της κάθε παράστασης ικανοποιεί εν μέρει τη ματαιοδοξία του, αλλά δυστυχώς εν μέρει γιατί πρέπει να το μοιράζεται με τις πρωταγωνίστριές του. Αποφασίζει λοιπόν την κίνηση ματ. Ιδρύει την τοπική εφημερίδα «Σμιθ Ανεξάρτητος Τύπος ΑΕ», που βασική της δουλειά είναι να θυμίζει στους κατοίκους της πόλης του κυρίου Σμιθ, πόσο τυχεροί είναι που ζουν στην πόλη του κυρίου Σμιθ, που εργάζονται στις επιχειρήσεις του κυρίου Σμιθ, που τα παιδιά τους γεννιούνται κι εργάζονται στην πόλη και στις επιχειρήσεις του κυρίου Σμιθ και πόσο όλοι οφείλουν την ευημερία τους στον ευεργέτη τους κύριο Σμιθ.
Το μόνο σύννεφο στο λαμπρό μέλλον του κυρίου Σμιθ και της πόλης του είναι η ίδια η απληστία του κυρίου Σμιθ, που γεννά την ανάγκη για συναλλαγές και με άλλες πόλεις, όπου πιθανώς ζουν και επιχειρούν μεγαλύτεροι Σμιθ από αυτόν, οι οποίοι ίσως θελήσουν να απλώσουν χέρι στο καλολαδωμένο δημιούργημα του μικρού κυρίου Σμιθ. Εκείνοι βλέπετε έχουν φτιάξει μεγαλύτερες τράπεζες, μεγαλύτερα σαλούν, μεγαλύτερους αλευρόμυλους, μεγαλύτερους σιδηρόδρομους, μεγαλύτερα θέατρα, μεγαλύτερες εφημερίδες, έχουν προβλέψει να δημιουργήσουν κοτζάμ Ομοσπονδιακές Κυβερνήσεις και να στελεχώσουν ένα φοβερό και τρομερό Ιππικό. Η κατάσταση χρειάζεται πολύ λεπτό και ειδικό χειρισμό. Ευτυχώς ο κύριος Σμιθ είναι πολύ έξυπνος, ξέρει ακριβώς που τον παίρνει να κάνει μαγκιές και που πρέπει να είναι από διαλλακτικός έως και υποτακτικός και είναι σίγουρος, ότι με τις κατάλληλες κινήσεις και ανταλλάγματα θα μπορεί εσαεί να διαχειρίζεται επ’ ωφελεία του τη μικρή του πόλη.
Ίσως κάποιοι από σας σκεφτούν, μα δεν υπάρχει κανείς να αμφισβητήσει το μονοπώλιο του κυρίου Σμιθ σε αυτή τη ρημάδα την πόλη; Δεν υπάρχουν νέοι, τίμιοι άνθρωποι που θέλουν και μπορούν να σηκώσουν κεφάλι, να αντισταθούν, να αγωνιστούν κόντρα στον κύριο Σμιθ; Κοιτάξτε, πέραν της μυθοπλασίας και των κινηματογραφικών ατσαλένιων ηρώων είναι ωραίο πράγμα ο αγώνας, αλλά ακόμα καλύτερη η αίσθηση ότι στο τέλος είσαι με τους νικητές. Ο κύριος Σμιθ είναι παλιός στο κουρμπέτι και ξέρει καλά, ότι όλοι έχουν την τιμή τους, επίδοξοι δημοσιογράφοι, νέοι επιχειρηματίες, μικροκαλλιεργητές και μικροπαραγωγοί. Στο κάτω κάτω προνόησε ο άνθρωπος κι έχει τον Σερίφη του, τον Δικαστή του, τον Δήμαρχό του, μα πάνω απ’ όλους την Τράπεζά του.
Στην πραγματικότητα ο κύριος Σμιθ έχει μόνο δυο κινδύνους. Ο ένας είναι να βρεθεί κανένας άλλος Σμιθ στο δρόμο του, κάποιος εξοστρακισμένος από το Ομοσπονδιακό Κράτος, που να έχει μαζέψει τίποτα καλόπαιδα λιποτάκτες του φοβερού Ιππικού κι έρθουν όλοι μαζί και του κατσικωθούν χαλώντας του την εύρυθμη λειτουργία της κουκλίστικης πόλης του διεκδικώντας μερίδιο. Ο άλλος φοβερός κίνδυνος είναι οι Ινδιάνοι, μια περίπτωση σχεδόν μυθική, τίποτα ιθαγενείς, που από κει που κρύβονταν για χρόνια σε μέρη άγνωστα, ελλοχεύει ο κίνδυνος να εμφανιστούν αλαλάζοντας και πάρει ο διάολος ό,τι έχτιζε επί χρόνια ο προνοητικός και οξυδερκής ευεργέτης των υπηκόων του κύριος Σμιθ. Αυτά τα δύο ενδεχόμενα κάνουν μερικά βράδια τον κύριο Σμιθ να κοιμάται πιο ανήσυχος, αλλά ευτυχώς αυτό συμβαίνει μόνο μερικά βράδια. Τα περισσότερα κοιμάται ανέμελος κι ευχαριστημένος με όσα η ζωή και η Άγρια Δύση απλόχερα του πρόσφεραν.
Το παραπάνω κείμενο είναι το μόνο σχόλιο, που έχω να κάνω σήμερα Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας, αφιερωμένο σε κάθε δημοσιογράφο που έχασε τη ζωή του ή τη δουλειά του σε εμπόλεμες ή μη περιοχές του πλανήτη.
http://www.gazzetta.gr/plus
Σχόλια