Πλούσια χώρα, φτωχός πολίτης...

ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗ

Ισως το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα του μεταπολεμικού τοπίου της χώρας είναι πως η Ελλάδα, μετά το σχέδιο Μάρσαλ, δειλά δειλά και με γεωμετρική κλίμακα, άρχισε να γίνεται πιο πλούσια από τους κατοίκους της, κι αυτό όντως είναι περίεργο. Επειδή από την Επανάσταση και δώθε, όποια και να ήταν η ανάγκη του γκουβέρνου, ζητούσε από πλούσιους πολίτες, ευεργέτες ή ομογενείς κι αυτοί, μαθημένοι στις φτώχειες της μάνας πατρίδας, κρατούσαν ένα διάφορο και πρόσφεραν. Κτίρια, θεσμούς, κληροδοτήματα, τιμαλφή, κτήματα. Εκατοντάδες και χιλιάδες. Στους πολέμους, συνέδραμαν, αγοράζοντας πλοία, εξοπλισμούς και υπηρεσίες. Με το πέρασμα των δεκαετιών οι πολίτες, έστω λίγοι από αυτούς, είχαν περιουσίες για μερικές Ελλαδίτσες. Και κανένας δεν γκρίνιαζε επειδή οι μεγάλοι εφοπλιστές, οι μεγάλοι εμπορικοί οίκοι, οι παραγωγοί και έμποροι τεράστιων γεωργικών ποσοτήτων και αυτοί που καζάντησαν σε Ευρώπη, Ασία, Αμέρικα και Αφρική ήταν ασύγκριτα πλουσιότεροι από τη μάνα του πειναλέοντος.

Από αυτήν την οπτική, το κούρεμα, για την ακρίβεια, η κόμμωση της χώρας θα έπρεπε να ενδιαφέρει μόνον τους υπαλλήλους και τους κυβερνήτες της χώρας. Ο εύπορος Ελλην, ή αυτός που επιθυμεί να πλουτίσει, έχει μπροστά του ένα σχεδόν μονόδρομο: να βαδίσει σε άγνωστην χώρα, να δουλέψει, με μεγάλη πιθανότητα να σχηματίσει μια ικανή περιουσία.

Αλλά μετά τη μεταπολίτευση, το παραείδαμε κρατιστές. Κι είναι να απορείς που υπάρχουν τόσοι Ελληνες πιστοί στην πεποίθηση πως το κράτος πρέπει όχι μόνο να βοηθά τους πολίτες του, αλλά να τους βοηθά να αυξάνουν το εισόδημά τους. Η χώρα, όσο γνωρίζω, δοκίμασε να γίνει μια σοβιετική δημοκρατία και ηττήθηκε. Ηττήθηκε αποφασιστικά, αλλά πουθενά οι νικητές δεν το δήλωσαν καθαρά. Απλως, με πράξεις αυταρχικές το επιβεβαίωναν. Ο πλούσιος Ελληνας θεωρούνταν μίασμα και οι ευεργέτες υποψήφια λαμόγια. Αυτή η σύγκρουση μεταξύ ήττας στο πεδίο της μάχης και νίκης στον επικοινωνιακό χώρο, προκάλεσε διπλή ζημιά: οι Ελληνες από τη μια σκέφτηκαν ότι θα πλούτιζαν εμπιστευόμενοι μια χώρα χρεωμένη από το 1825 μονίμως, ενώ αυτοί που μπορούσαν να πλουτίσουν ντρέπονταν και πίστευαν πως είναι από χέρι απατεώνες. Από το σημείο να το πιστεύουν τα απατεωνιλίκι έως τη στιγμή που άρχισαν να έχουν ελευθεροκοινωνία με τον τοπικό τους εισαγγελέα, η απόσταση δεν είναι μεγάλη.

Σκέφτομαι λοιπόν πως, αν λάβουμε το θάρρος και κάνουμε την υπέρβαση και θεωρήσουμε δευτερεύον και τριτεύον αν η Ελλάς θα υποφέρει ή θα πτωχεύσει, και δώσουμε σημασία στη δική μας, οικογενειακή και ατομική προκοπή, μπορεί να τα καταφέρουμε σε ατομικό επίπεδο, κι ας φαίνεται απίθανο τώρα. Ας μην ξεχνάμε πως, παρά τα φροντιστήρια, τη λεξη κούρεμα την ξέρουν τουλάχιστον 20 εκατομμύρια Ελληνες (περιλαμβάνω και τους κατοίκους των νεκροταφείων) αλλά ελάχιστοι γνωρίζουν τι είναι ένα κούρεμα. Τους οικονομολόγους τους βάζω όλους στην κατηγορία των αγνοούντων. Ισως και των αγνοουμένων…

www.agelioforos.gr