Θεσσαλονίκη - Το ναυάγιο της Επανωμής

Βυθίστηκε πριν από 40 χρόνια στην άκρη του Θερμαϊκού Κόλπου, λίγα μέτρα από την ακτή, ωστόσο τα φουγάρα του ξεπροβάλλουν ακόμη από τον αφρό της θάλασσας για να μαρτυρήσουν στον επισκέπτη τη δική τους ιστορία.

Το γνωστό και ως "ναυάγιο" της Επανωμής, κατά την περίοδο της δικτατορίας εκτελούσε εργασίες μεταφοράς χώματος με σκοπό να "μπαζώσει" έναν ιδιαίτερου κάλλους και μοναδικής φυσικής ομορφιάς βιότοπο, όπου κατοικούν εκατοντάδες είδη πανίδας και φύονται περίπου 2.500 είδη άνθη και φυτά.

Όλα αυτά ήταν έτοιμα να θυσιαστούν για τη δημιουργία καλλιεργήσιμης γης. Κάτοικοι της περιοχής λένε ότι ο Άγιος Αντώνιος έσωσε το βιότοπο, καθώς το πλοίο εγκαταλείφθηκε από την εταιρία που ανέλαβε το έργο, σκούριασε και βούλιαξε ανήμερα της γιορτής του Αγίου, γύρω στα 1970.

Λίγους μήνες αργότερα, το δικτατορικό καθεστώς απαλλοτρίωσε αναγκαστικά μία έκταση περίπου 4.500 στρεμμάτων, η οποία κάλυπτε την περιοχή του Ποταμού και του Ναυαγίου, καθώς και τον υδροβιότοπο. Στόχος ήταν η τουριστική αξιοποίηση, που δεν έγινε ποτέ. Πριν από λίγους μήνες, το Συμβούλιο της Επικρατείας δικαίωσε το δήμο Επανωμής και τις προσπάθειές του και πλέον όλη η έκταση επεστράφη στην κυριότητα του δήμου.

Το ναυάγιο της Επανωμής δεν είναι το μοναδικό, καθώς στην ίδια περιοχή βυθίστηκε το 1936 άλλο ένα πλοίο. Ήταν ο "Παναγής", ένα γκαζάδικο, το οποίο, λόγω κακοκαιρίας, έπεσε στον κάβο και παρέσυρε στο βυθό τα τρία από τα δέκα μέλη του πληρώματος.

Μια ακόμη ιστορία, που διαδόθηκε από στόμα σε στόμα στην Επανωμή κάνει λόγο για έναν ψαρά από τη Φούρκα, τον Μάμαλη, που κατά την περίοδο του μεσοπολέμου, βρέθηκε με το καΐκι του φορτωμένο ψάρια στα ανοιχτά. Ο άτυχος ψαράς δεν κατάφερε να επιστρέψει στην ακτή και τα κύματα τον πέταξαν στο νερό. Μέρες αργότερα βρέθηκε παγωμένος στη λιμνοθάλασσα.

"Το ναυάγιο αποτελεί σημείο αναφοράς για την Επανωμή, αλλά και πόλο ανάπτυξης, καθώς γύρω απ' αυτό σχεδιάζονται παρεμβάσεις εναρμονισμένες πάντα με τον περιβαλλοντικό χαρακτήρα της περιοχής που είναι χαρακτηρισμένη ως "Natura 2000"", αναφέρει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο δήμαρχος, κ. Απόστολος Οικονoμίδης.

Τονίζει δε ότι το ναυάγιο βρίσκεται στο επίκεντρο του μεσοπρόθεσμου οράματος του Δήμου για τη δημιουργία ενός θεματικού πάρκου σε μια έκταση 5,5 χιλιάδων στρεμμάτων.

Το σχεδιασμό για τη δημιουργία του θεματικού πάρκου έχει αναλάβει η Διαδημοτική Αναπτυξιακή Εταιρεία της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης ΔΑΝΕΘ Α.Ε., που συστήθηκε το 2007 σε συνεργασία με τους Δήμους Μηχανιώνας και Επανωμής. Ήδη, ομάδες δυτών προχώρησαν στη χαρτογράφηση του βυθού, επιβεβαίωσαν τις θέσεις των ναυαγίων και -μεταξύ άλλων- ανακάλυψαν στην Επανωμή δύο ποσειδωνίες, θαλάσσιους βιότοπους εξαιρετικής βιοποικιλότητας, που αναπτύσσονται σε υφάλους, γύρω από περιοχές με ιδιαίτερα καθαρά νερά.

"Όλα αυτά τα στοιχεία μας είναι χρήσιμα για τον σχεδιασμό του θεματικού πάρκου", αναφέρει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΑΝΕΘ Α.Ε., κ. Βασίλης Βουτέρος.

Το πάρκο φέρει την ονομασία "δρόμοι της θάλασσας" και πρόκειται να αποτελέσει το επίκεντρο θεματικών φεστιβαλικών δράσεων που θα περιλαμβάνουν εκδηλώσεις για θαλάσσια φαγητά, συνήθειες, μουσική και χορούς από διαφορετικές χώρες.

Παράλληλα, σχεδιάζεται η δημιουργία μυθολογικού πάρκου, ναυταθλητικού κέντρου, αλλά και καταδυτικού πάρκου, για την προβολή και αξιοποίηση των ιστορικών ναυαγίων, που βρίσκονται στο βυθό της πύλης του Θερμαϊκού Κόλπου. Ο παραθαλάσσιος "πνεύμονας" πρασίνου σχεδιάζεται έτσι, ώστε να αποτελεί χώρο αναψυχής, ψυχαγωγίας και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Το όλο εγχείρημα βρίσκεται εν αναμονή της σύνταξης ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης, της έκδοσης προεδρικού διατάγματος που θα καθορίζει τις ζώνες της περιοχής και τις δράσεις που μπορούν να υλοποιηθούν σ' αυτές, καθώς και της οριστικοποίησης του νομοθετικού πλαισίου για τα καταδυτικά πάρκα ολόκληρης της χώρας.

"Έχουμε την τύχη και την ευλογία να ζούμε σε μια περιοχή καθαρότατη σε ξηρά, αέρα και θάλασσα. Καλούμε τον κόσμο να μοιραστεί μαζί μας την ιστορία και τις ομορφιές του τόπου μας", υπογραμμίζει ο δήμαρχος Επανωμής.